Cuộc trưng cầu dân ý Quốc gia Việt Nam năm 1955 đã quyết định
hình thức chính phủ trong tương lai của
Quốc gia Việt Nam và
Việt Nam Cộng hòa sau này. Nó được tranh cử bởi Thủ tướng
Ngô Đình Diệm, người đề nghị một nền
cộng hòa, và cựu Hoàng đế
Bảo Đại, người đã thoái vị năm 1945 — lúc cuộc trưng cầu dân ý được tổ chức, ông giữ chức
nguyên thủ quốc gia. Dù kết quả được công bố cho thấy Diệm thắng cử 98.9% số phiếu, cuộc trưng cầu đầy rẫy
gian lận bầu cử. Ở thủ đô
Sài Gòn, Diệm được công bố là đã giành hơn 600.000 số phiếu, dù chỉ 450.000 người nằm trong danh sách bỏ phiếu.
[1][2] Ông cũng được công bố là đã giành được hơn 90% số phiếu bầu từ những cử tri đã đăng ký, thậm chí ở cả những khu vực nông thôn, nơi mà các nhóm
đối lập đã ngăn chặn việc bỏ phiếu.Cuộc trưng cầu dân ý là giai đoạn cuối cùng của cuộc tranh giành quyền lực giữa Bảo Đại và Ngô Đình Diệm. Bảo Đại không ưa Diệm và thường xuyên làm suy yếu quyền lực của ông ta, bổ nhiệm ông ta chỉ để làm cầu nối cho Mỹ viện trợ. Vào thời điểm đó, đất nước đang trải qua một thời kỳ bất ổn, vì Việt Nam phân chia tạm thời theo
Hiệp định Genève năm 1954 sau khi kết thúc
Chiến tranh Đông Dương lần thứ nhất. Quốc gia Việt Nam kiểm soát nửa nam của đất nước, chờ đợi một cuộc tổng tuyển cử toàn quốc với mục tiêu tái thống nhất đất nước dưới một chính phủ chung. Tuy nhiên,
Quân đội Quốc gia Việt Nam không kiểm soát hoàn toàn lãnh thổ miền nam Việt Nam; các nhóm
Cao Đài và
Hoà Hảo đều có chính quyền riêng ở nông thôn và có các đội quân riêng, trong khi nhóm tội phạm có tổ chức
Bình Xuyên kiểm soát đường phố Sài Gòn. Bất chấp sự ảnh hưởng của các nhóm này, của Bảo Đại, và thậm chí của các quan chức Pháp, Diệm đã khuất phục được các đội quân này và củng cố sự kiểm soát đối với đất nước vào giữa năm 1955.Cảm thấy được khuyến khích sau những thắng lợi này, Diệm bắt đầu lập kế hoạch lật đổ Bảo Đại. Diệm lên lịch cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 23 tháng 10 năm 1955 và đẩy Bảo Đại ra khỏi chính trường, bằng cách cản trở và phá hoại việc ứng cử của cựu hoàng đế. Trong khoảng thời gian trước cuộc bầu cử, vận động bầu cử ủng hộ Bảo Đại bị cấm, trong khi chiến dịch bầu cử của Diệm tập trung vào việc phê phán cá nhân chống lại Bảo Đại. Điều này bao gồm tranh biếm hoạ khiêu dâm và tin đồn chưa được xác thực rằng ông là
con hoang, và có mối quan hệ với nhiều tình nhân. Giới truyền thông do chính phủ kiểm soát đã tấn công luận chiến chống lại Bảo Đại, và cảnh sát đến từng nhà cảnh báo người dân về hậu quả của việc không bỏ phiếu cho Diệm. Sau khi em trai ông,
Ngô Đình Nhu, thao túng kết quả để Diệm chiến thắng, ông tự phong làm tổng thống chính phủ
Việt Nam Cộng hoà mới thành lập.Trong nhiều tài liệu của ngày nay của chính phủ Việt Nam, cuộc trưng cầu dân ý này thường được nhắc đến với tên gọi
Trò hề trưng cầu dân ý 1955.[3]